Kaldığım yerden SSD kullanım rehberi yazıma devam ediyorum.
SSD disklerin bence en önemli noktası darbe ve benzeri durumlara karşı dayanıklı olmalarıdır.
Normal sabit diskler mekanik parçalardan oluşur, bir kafa vardır, bir motor vardır, bir iğne vardır. Bu parçalar hareketlidir ve düşmelerde, darbelerde disk yüzeyine geri dönüşsüz zarar verebilirler. Ancak, SSD’ler… Bu noktada büyük bir avantaj sağlarlar! Üzerlerinde çipler vardır bu çipler darbelerle kolay kolay arıza yapmazlar. Tabi diski yerden yere vurup, üstüne çıkıp tepinmediğiniz sürece 🙂
Ancak veri kaybında SSD disklere pek güvenmemek gerekiyor! Bir kere bozulursa veriyi kurtarmak imkansız bir hale geliyor!
SSD disklerin ömürlerini SSD disk yazılımları ile test edebilirsiniz. Bende Samsung’un “Samsung Magician” ismindeki bir yazılımı var. Bu yazılım hücreleri test ederek, disk ömrünü hesaplayabiliyor. Ayrıca disk için ve işletim sisteminiz için optimizasyon ayarlarını da üzerinde getiriyor.
Sanal Bellek Optimizasyonu
Eğer sisteminizde 4GB üzeri RAM varsa ve Windows boş bellek alanını kullanmak yerine hala sanal bellek dosyasını şişiyorsa bu dosyayı RAM üzerine alabilirsiniz. Böylelikle sabit disk üzerinde sürekli yapılan okuma yazma işlemlerinden de kurtularak performans artışı sağlayabilirsiniz.
Windows 7 veya 8 kullanın!
Trim desteği sadece Windows 7 ve üzeri işletim sistemlerinde mevcuttur. Sisteminizde Trim desteğini kontrol edin, eğer pasif durumdaysa, aktif ederek optimizasyon sağlayabilirsiniz.
Komut istemcisine… (CMD)
fsutil behavior query disabledeletenotify
…komutunu girin ve Enter‘a basın. Sonuç olarak size 0 (sıfır) veriyorsa TRIM desteği aktif durumdadır. Eğer sonuç olarak 1 (bir) değerini veriyorsa o zaman aktif değildir ve TRIM desteğini aktif etmeniz gerekir.
Dizin oluşturmayı kapatabilirsiniz.
Windows bilgisayarınızda hızlı arama sonuçları getirmek için bir indexleme mekanizması kullanır. Buna da “Windows Dizin Oluşturma” deniliyor. Microsoft işletim sistemlerinde bu özelliği kullanarak, kullanıcıların arama sonuçlarına daha hızlı ulaşmasını sağlamakta. Ancak SSD kullanıyorsanız buna gerek yok. Bunu da kapatarak SSD’nin ömrünü az da olsa artırabilirsiniz.
[kirmizi]Bilgisayarım > Diski sağ tıklayın özellikler > Bu sürücüdeki… dizin haline.. kutucuğunu boşaltın.[/kirmizi]
Sürücüleri güncel tutun!
Intel® Rapid Storage Technology (Intel® RST) kullanıyorsanız güncel sürümün yüklü olduğundan emin olun. Bunu anlamak için ise Intel’in sunduğu güncel sürücü ile kendi sürücünüzü karşılaştırın. Kendi sürücünüzün sürümünü Aygıt Yöneticisi‘nde görebilirsiniz. Ne kadar güncel bir sürücüye sahipseniz o kadar performanslı diskiniz çalışır.
Intel’in download bölümünde “Intel® Rapid Storage Technology” şeklinde arama yaparak kontrol edebilirsiniz. Ayrıca anakart üreticisinin sunduğu sürücüleri de kontrol edebilirsiniz.
Disk birleştirme aracını kapatın!
Windows, disklerin daha verimli kullanımı için “disk birleştirme” ismindeki bir aracı standart olarak sisteminize yüklemiştir. Bu araç haftalık veya aylık olarak diskinizi tarar ve verileri disk yüzeyine sıralar. (Daha iyi bir performans elde edersiniz) Ancak bu SSD’ler için geçerli değil! SSD’lerin disk birleştirme yapmasına gerek yoktur. Hatta disk birleştirme yapmak, SSD disklerin ömrüne kast etmektir!
Diskinizi sağ tıklayın > özelliklere gelin > araçlara gelin > disk birleştirmeyi kapatın.
SSD üniteleri sabit diskler gibi verileri parçalayarak yazmazlar. Trim desteği sayesinde verileri düzenli olarak disk içerisine kayıt ederler. Ayrıca okuma ve yazma hızları çok yüksek olduğu için performans kaybı oluşmaz.
Dizin oluşturma, Windows‘un bilgisayarınızdaki en yaygın dosyalarda daha hızlı ulaşma ve arama gerçekleştirmek için kullandığı bir yöntemdir.
Ancak SSD tipi sürücülerde erişim hızları sıfıra yakın olduğu için dizin hizmetini devre dışı bırakmanın arama performansına hiçbir etkisi olmaz.
Aksine diskinizi ekstra yazma işlemi yükünden kurtaracağı için hem kapasite hem de ömür açısından SSD ünitenize olumlu etkisi olacaktır.
Sistem geri yükleme!
Sistem koruması adı altında, Windows bilgisayarınızdaki sistem dosyalarını ve ayarları hakkında düzenli olarak yedekleme yapar. Bir sorun olduğu zaman geçmişe dönüp, sorunu düzeltebilirsiniz. Ancak bazı yerlerde Sistem Geri Yükleme’yi kapatmanız önerilir!
[kirmizi]Standart veya ortalama kullanıcılar için sistem geri yüklemeyi kapatmak büyük bir hata olabilir![/kirmizi]
Bu bilgiler Sistem Geri Yükleme Noktası adıyla kaydedilir ve sistemde bir sorun olması durumunda sisteminizi düzgün çalıştığı önceki tarihlere geri yüklemenizi sağlar.
SSD kullanımı açısından bakarsak;
Sistem geri yükleme noktalarının oluşturulması her önemli sistem olayında tekrarlanır. Bu yüzden bu tip olaylardan önce sistem geri yükleme noktası oluşturulur. Bu sizi yavaşlatır, SSD sürücünüzde yer kaplar, SSD sürücünüzün daha çok çalışmasına sebep olduğu için ömründen azaltır.
Ancak tekrar söylüyorum, bu özelliği kapatmak, sisteminizdeki bir bozulmada sistemin açılmamasını sağlar, Windows’un çökmesine sebep olabilir. Bu noktada bu özelliğin sadece uzman kullanıcılar tarafından iptal edilmesini tavsiye ederim.
Pagefile.sys dosyasını kaldırmak
Bu dosya sanal bellek dosyasıdır ve RAM’in yetersiz kaldığı durumlarda Windows Ram yerine diskin bir bölümünü ayırarak sanal ram olarak kullanır. Eğer sisteminizde yeterli RAM varsa (4GB üzeri) ve tamamını hiçbir zaman kullanmıyorsanız sanal bellek kullanımından da vazgeçebilirsiniz. Sanal bellek, Pagefile.sys dosyasıdır. Bu dosyayı ram ile birlikte sürekli yazıp silmek için kullanır. Bu noktada da SSD diskinizin ömründen yemiş olursunuz.
Bilgisayar özellikleri > Gelişmiş sistem ayarları >Performans > Ayarlar > Gelişmiş > Sanal Bellek > Değiştir
Burada “Tüm sürücülerde disk belleği dosyası boyutunu otomatik yönet” seçeneğini kaldırıyor ve “Disk belleği dosyası yok” seçiyoruz. Bilgisayarımız yeniden başladığında pagefile.sys dosyası da artık var olmayacak.
Hazırda Beklet’i (Karma Uyku) devre dışı bırakmak…
Ben hazırda bekletmeyi kapatmıyorum. Ultrabook kullanıyorum ve hazırda beklet her zaman işime yarıyor. Hazırda bekletmeyi kapatabilirsiniz. Elbette ki yine SSD disk ömrü ve depolama ihtiyacınız için ek alan sağlayacaktır. (Ram miktarınız kadar) Ancak bu özelliği kullanmıyorsanız…