SSD Kullanım Rehberi – Sonuç

SSD kullanım rehberi yazımın son bölümüne geldik…

İşletim sisteminizi bir kere kurup, gerekli yazılımları kurduktan sonra ortalama bir kullanıcı için SSD idealdir. Yani sürekli format atmıyorsanız hiçbir sıkıntı yaşamazsınız. Oyunları sürekli kurup kaldırmıyorsanız sizi yarı yolda bırakmayacaktır.

Son olarak, SSD performansı sürekli olarak düşer! Neden mi? Her veri yazıp, sildiğiniz zaman veri hücrelerinin ömrü giderek azalır. Ortalama bir kullanıcı 4-5 yıl rahat kullanabilirken, bir arşivci veya oyun meraklısı 2-3 yıl içerisinde SSD diskinin performansından memnun kalmayacaktır.

Şunu da unutmamak gerekiyor. Gelişen teknoloji ve disk kapasitelerini göz önüne aldığımız zaman zaten 3-4 yıl sizi götüren bir disk görevini tamamlamış demektir. 3-4 yıl sonra eminim siz de yeni bir disk alma ihtiyacı hissedeceksiniz.

Sabit diskler bir zamanlar harikaydı ama ciddi dezavantajları vardı. Öncelikle, dizüstü bilgisayarınız öyle ısınırdı ki, onu dizinizin üstünde tutamazdınız. Fan çalışır ve çok gürültü yapardı.  SSD ile tüm bunlar tarih oldu. İçinde hareketli mekanik parça bulundurmadıkları için dış etkilere karşı daha dayanıklı ve daha sessiz çalışacak, piliniz %15 düzeyinde daha uzun süre gidecek ve daha az elektrik tüketmiş olursunuz!

SSD leri kullanma amacınız performans olmalıdır. Bu sebeple, SSD disklerinize Windows kurum ve kullanın derim! 

SSD diskleri arşivleme, silme / yazma gibi işlemlerde kullanmak karşılığında veri kaybı riskini göz önüne almanızı gerektirir.  Windows kurduktan sonra sık sık format atmıyorsanız, SSD diskiniz sizi kolay kolay yarı yolda bırakmayacaktır.

Rastgele erişim süresi!

Yazılımcılar çok iyi bilirler. Bir EXE dosyası yani bir yazılım, çalışırken belirli kütüphaneler kullanarak ortaya çıkartılır. Bu kütüphaneler de Windows içerisindeki DLL dosyalarıdır.

Yazılan hemen hemen tüm yazılımlar da bu şekilde uyarlanarak getirilmiştir / getirilmektedir. Her yazılım bereberinde bazı DLL dosyalarını getirir ya da Windows üzerindeki kütüphaneleri kullanır. Aksi takdirde boyutları fena halde büyük olurdu!

DLL dosyaları genelde 4-10 kb kadar büyüklüğe sahip minicik dosyalardır. Bir EXE dosyasını çalıştırdığınız zaman arka planda bu DLL dosyaları da çalışır. Hatta arka planda irili ufaklı yüzlerce .dll dosyasını çağırır. Yazılımların genel mantığı bu şekildedir.

Bu sebeple rastgele, yani 4K olarak ifade ettiğimiz bir okuma ya da yazma işlemi gerektirir. 4K olarak ifade ettiğimiz bu durum, rastgele erişim süresini ortaya çıkarır.

Bir ev kullanıcısını göz önüne aldığımız zaman…

İnternet üzerinde gezinir, video izler, ofis yazılımları kullanır, standart programlar üzerinde çalışır. Hatta oyunlar oyna değil mi? Bu işlevler bile arka planda yüzlerce DLL çalışmasını sağlar.

Bu veriler sıralı değildir! Rastgele bir şekilde erişim sağlayan programlardır. Genelde disk üreticileri rastgele veri yazma hızları yerine sıralı veri yazma ve okuma hızlarını ön plana çıkartarak satış yaparlar!

Ancak pratikte durum bu değildir! Rastgele erişim daha önemlidir. Eğer sıralı bir arşiv yapıp, bu arşivleri sıralı şekilde kullanıyorsanız (müzik, video gibi…) tamam! Ancak pratikte birçok program çalıştırıyoruz.

IOPS dediğimiz dikkat etmemiz gereken 4K okuma ve yazma hızları dikkat etmemiz gereken önemli bir noktadır. Eğer bir SSD alacaksanız, birkaç marka arasında gidip geliyorsanız, performans için IOPS değeri yüksek olan bir SSD disk tercih etmenizi tavsiye ederim.

SuperFetch özelliğini kapatmak!

SuperFetch, Windows Vista ile karşımıza gelen bir özellikti. Kısaca şu işe yarıyor… Photoshop’u bilgisayarınızda açtığınız zaman 30-60 saniye kadar sürer. Ancak kapatıp, ikinci kez açarsanız bu süre yarı yarıya düşebilir hatta çok daha kısalabiliyor.

Neden mi? Windows SuperFetch ile, ilk kez bir programı açtığınız zaman ihtiyaç duyduğu özellikleri RAM’lerinize yükler. Sonra tekrar açmak istediğinizde, Ram’de ihtiyaç duyduğu özellikler yüklü olduğu için anında karşınıza gelir!

Peki bunun sebebi nedir? Diskin içerisindeki veriyi RAM’e yükleyip, daha hızlı erişmektir!

SSD diske sahipseniz buna ihtiyacınız yok, çünkü sabit disklere kıyasla bilgisayarınız zaten SSD üzerinde veriye çok kısa sürede ulaşabiliyor. Eğer Superfetch özelliğini kapatırsanız hem SSD diskinizin ömrünü uzatır, hem de gereksiz olan bu servisin yükünden kurtulursunuz.

Ssd disklerin avantajları nelerdir?

• İyi bir performans sağlar. Sistem daha hızlı açılır / kapanır.
• En hızlı sabit diskler göre 3-5 kat daha hızlı okuma ve yazma sağlar.
• Daha hızlı rastgele erişim süresi sağlar.
• Aşırı düşük erişim süresi süresi ile performans sağlar.
• Düşük güç tüketimi ile uzun ömürlü pil sağlar.
• Daha az ısınırlar ve soğutma sistemini rahatlatır.
• Sessiz çalışırlar.
• Mekanik parça olmadığından darbelere karşı dayanıklıdır. Veri kaybı yaşatmazlar.
• Daha küçük boyut ve daha hafif olarak üretilirler.

Ssd disklerin dezavantajları nelerdir?

• Marka ve modele göre 2 ile 16 adet nand bellek modülden oluşurlar. Bu modüllerin biri bozulursa tüm disk bozulur. Verileri kurtaramazsınız!
• Kapasite bakımından düşük, fiyat bakımından oldukça pahalıdır. Büyük kapasiteler cep yakar!
• Statik elektrik ve ani voltaj dalgalanmalarına karşı hassastır. Ancak pil ya da UPS kullanıyorsanız sorun olmaz.
• Bir veri bloğunun 10.000 kez yazma-silme ömrü bulunması en büyük dezavantajıdır. Trim desteği ile bunun üstesinden geliniyor.
• SSD lerin performansları kullanım süresi ve doluluk oranına bağlı olarak kesin suretle düşecektir. Ne kadar çok veri o kadar çok ömründen yemek demektir.
• SSD lerde sakın defrag, disk birleştirme yapmayınız. Cihazın ömrünü kısaltırsınız.

SSD Satın Alırken Dikkat!

• 128 GB veya 64GB almayın! Günümüz teknolojisinde işletim sistemi ve yazılımlara yetmiyor. Bir süre sonra yenisini almak zorunda kalıyorsunuz. En azından 256GB kapasite tavsiye ederim.
• Bazı SSD kontrolcüler veriyi şifreli yazar ve veri kaybı yaşadığınız da veri kurtarma firmaları bu yüzden yüksek maliyet çıkartabilir.
• Arşivleme için SSD diskleri kullanmayın!
• SSD disklerin yardımcı yazılımlarını yükleyin ve performans için size bazı öneriler sunar, bunları yapın!
• SSD disk alırken, rastgele erişim süresi yüksek olanlar avantajlıdır!
• Hem kapasitesi yüksek hem de IOPS değeri 50.000 ve üzerindeki  bir SSD tercih ediniz.
• Sık sık firmware güncellemesi yayınlayan markaları tercih edin. Ne kadar çok frimware o kadar iyi performans!