Yersiz Arama Motoru Yaani

Arama motoru Yaani… Bu gece sizlere yersiz arama motoru hiç yok yere, “yerli” adı altında karşımıza çıkarılan Yaani’den bahsetmek istiyorum. Neden mi yersiz? Hemen celallenmeyin, yerlisi ve yersizliği aşağıda…

Müthiş bir etkinlik yapılarak Yerli Arama Motoru Yaani Turkcell tarafından biz tüketicilere tanıtıldı.  Türkiye’nin datası Türkiye’de kalsın diyen Turkcell, yerli arama motoru Yaani’yi tanıttı. Öncellikle mobil uygulama olarak sunulan Yaani’nin Türkçe biliyor olması en iddialı özelliği denildi. Arama Motoru Yaani, Türkçe aramalarda çok daha doğru sonuçlarla kullanıcıların karşısına çıkacakmış.

Elbette ki bunu duyunca milli duygularımız kabardı ve hemencik Yaani Arama Motoru’nu incelemeye başladık. Ben ve benim gibi binlerce hatta yüzbinlerce kişinin merakla ve özlemle beklediği ülkemiz sermayesi ile piyasaya sunulan milli arama motorunu kullanmak istedik. 

Daha önce de karşımıza yerli arama motorları çıkmıştı. Hatırlarsanız  Arama Motoru Yaani gibi birçok “Yerli” ve “Milli” adı altında arama motorları karşımıza çıkmıştı. İsimlerini anmak istemiyorum çünkü sinirlenmemek için kendimi zor tutuyorum! 

Hepsinde de büyük bir hüsrana uğradık!

Kimi ile dalga geçtik, kimine yok arkadaş bu kadar da olmaz dedik! Elinde sonunda milli bir çözüm karşımıza çıkacak diye bekliyorduk. Uzun bir süredir bekliyoruz ve bize “Milli” adı altında sunulan her şeyi kullanma çabamız ve isteğimiz devam ediyor. Evet milli duygularım kabardı. Kabarmayan da var, onlar da kullanıyor ve merak etmeye devam ediyor emin olabilirsiniz!

Turkcell tarafından geliştirildiği söylenen Yaani, hem bir arama motoru hemde akıllı telefonlar için kullanılabilen internet tarayıcısı uygulaması. Şu an iOS ve Android uygulama marketlerinden indirilebilir durumda.

Elbette ki indirdik…  Elbette ki inceledik…

Yaani’yi diğer arama motorlarından ayrılan en önemli özellik ise Türkçe biliyor olması denildi. Ancak Google da Türkçe biliyor! Yandex bilmiyormuş gibi davranmayın! Bir kere beni, kafadan uyuz etmeyi başardılar. Yahu Google ülkemiz nufusunun %90’ından daha iyi Türkçe biliyor!

Öğrenen algoritmaya sahip Arama motoru Yaani, tüketicilerin kullanım alışkanlıklarına göre gelişecek denildi. Sandık ki arkasında büyük bir ekip var, müthiş bir ar-ge yapılmış ve arama sonuçları karşımıza böyle özel algoritmalarla gelecek.

Turkcell yaparsa en güzelini yapar dedim ancak nafile…

Yaani, konum tabanlı aramalarda Türkiye’yi iyi bilmesiyle de iddialı olduğu söylendi. Yaani kullanıcıları, arama yaptıkları konuma göre kendilerine en yakın yerleri görüntüleyebileceklerdi. Yaani’den arama yaptıklarında yine kendilerine en yakın restoran ve kafeleri, iletişim bilgileri ile birlikte görebilecektik. Bunlar bize vadedildi, bunlar bizlere sunuldu. Gördük ki Google’ın, Yandex’in haritalama sistemlerini kullanıyormuş?

Turkcell Genel Müdürü Kaan Terzioğlu, Türkiye olarak bu yeni dönemde söz sahibi olmak için tüketilen dijital verileri Türkiye’de tutmak ve bunları işleyerek yenilikçi servislere dönüştürmek zorunda olunduğunu bir kez daha bize hatırlattı.

Belki de arkada olup bitenden, altyapıdan Kaan Terzioğlu’nun bile haberi yoktu? 

Terzioğlu, “Data açığından hiç bahsetmiyoruz. Ürettiğimiz data Türkiye’de saklanmıyor, işlenmiyor, sevis haline getirilerek hizmete sunulmuyor. Tükettiğimiz datanın yüzde 96’sı yurtdışında tutuluyor” sözleri ile lansmanda dikkatleri üstüne çekti.

Hani biz de sandık ki, adamlar yapmış be! 

Başkan bi dinlesene ya! Bak kafamız o kadar güzel o kadar güzel ki…

Hedef tüm telefonların içinde olmak?

Vestel ile de görüşmelerin sürdüğünü söyleyen Terzioğlu, “Amacımız Türkiye’de satılan tüm cihazlarda ilk kurulum aşamasında Yaani’nin arama motoru seçeneği olarak kullanıcıya sunulması” diye konuştu. Eyvallah konuştu anlattı biz de dinledik… Daha bunun gibi birçok özellikten ve yenilikten bahsedildi.

Turkcell’de bu işin arkasında kim varsa, Kaan Terzioğlu’nun yerinde olsam (-ki değilim o kadar becerikli ve akıllı değilim) o ekibi kapının önüne koyardım! Neden mi? Rezil ettiniz adamı be!

Gelelim işin Yersizliğine, Yaanisine!

Eşşek değiliz, az buçuk sektörün içerisinde olduğumuz için yazılım, api ve benzeri alanlarda bilgimiz var. Az buçuk araştırmayı da biliyoruz. Turkcell bunları bizlere söylerken biz de arka planda yazılmış olan kodları inceliyorduk. Çok basit benim 9 yaşındaki kızım bile tarayıcıda sağ tıklayıp, kaynağı görüntüle menüsünü açarak bakabiliyor!

Yaani şimdilik mobilde denilmişti!

Halbuki http://tr.yaani.com.tr bağlantısını çoktan keşfetmiş desktop bilgisayarlarım üzerinden arama yapıyordum. Mobili incelemeye gerek dahi duymadım! O kadar dandik işte…

Sonrasında ise ekranda sağ tıklayıp kaynağı görüntüle yaparak kaynak kodları incelemeye başladım. Yaptığım iş bir hack değil, yaptığım sadece halka açık olarak sunulan veriyi okumak ve incelemek!

Kaynak kodlarda lorem ipsum ve benzeri birçok bilgi karşıma çıktı. Kısacası aceleye getirildiği ve acemice kodlandığı çok fazla belli oluyordu. Dalgamızı geçtik arkadaş! Rezalet dedik! Sanıyorum ki yazdıklarımızı gören yetkililer duruma müdehale ederek kısa bir süre sonra kaynak koddaki rezaleti sildiler!

Hatta JS dosyalarında ilk satıra Author bilgisi konulmuştu. Buradan kodu yazan kişinin adını, soyadını, e-posta adresini görebiliyordum. 

Google’da adamın adını soyadını aradığım zaman Donanım Haber’de bir topic açıp,  350TL’ye web sitesi tasarımı yaptığını belirten paylaşımlarını buldum. Eleman bayağı sosyal medyayı kullanıp paylaşım yapmış. Hani eyvallah 350TL’ye tasarım yapıyorsun. Kimse buna bir şey diyemez de… Turkcell’e de bu tasarımı sen mi yaptın?

Yerli Arama Motoru Yaani

İnşallah Turkcell’e 350TL’ye yapmamıştır diye içimden de geçirmedim değil. Eleman işini iyi yapıyordur, kötü yapıyordur, kodu berbattır veya çok iyidir…. Burası beni ilgilendirmiyor. Beni ilgilendiren taraf TURKCELL’in özel algoritmaları olduğu, Türk datasını kullandığı, Türkiye’de bu verinin kalacağıydı. Ancak kaynak kodda bu işin acemice yapıldığı ortaya çıkmıştı! Üstelik bu söylemler doğru değildi? Ancak birazcık daha incelediğim zaman bir API üzerinden Bing, Google ve Yandex arama motorları üzerinden veri çektiğini fark ettim… Hani yerliydik? Hani özel algoritmalarımız vardı? Hani Türkiye’ye özeldi? Hani? API üzerinden sorgu sonuçlarını alıyordu. Elbette ki data Türkiye’nin değildi.  Data yine Google’ın, Yandex’in, Bing’in datasıydı…

Hani onu da geçtim. Arkadaşım hiç mi güvenli koddan anlamazsınız? 

Adam API kullanarak çektiği datayı kaynak koda basmış! Açık açık kaynak kodda API KEY’i gizlemeden kullanmış!

Eee şimdi 350TL’ye yapılan iş bu kadar olur! Yok arkadaş biz ona 350bin TL verdik diyorsanız yukarıda söylediğim gibi kodu yazan elemanı takdir ederim! Ellerinden öperim…

Uygulamaya birazcık göz atayım dedim!

Uygulama falan değil, bildiğiniz yine aceleye getirilmiş tarayıcı tabanlı bir uygulama karşıma çıktı. Üstelik mobil desteği de bayağı sorunlu! Browser tabanlı bir uygulama nedir diye sorarsanız basitçe söyleyeyim. Bildiğiniz masaüstü tarayıcılarının mobil versiyonunu uygulama diye markete koyuyorsunuz!

Arama Sonuçları

Arama sonuçlarına birazcık bakarsanız zaten az çok hangi arama motorundan data çekildiğini görebilirsiniz. Hadi bunu da geçtim. Android için haritada Google Maps, iOS için Apple Maps kullanılmış. Elinizde hiç mi yerli, milli bir harita yok? Belediyelerin elindeki harita alt yapılarından hiç mi haberiniz yok? Başarsoft ile anlaşaydınız, en azından haritası milli olsaydı diye isyan edesim geldi.

Güvenlik yok, kodları hack veya benzeri durumlara karşı incelenmemiş. Üstüne üstlük daha önce bize lanse edilen “yerli” ve “milli” diye karşımıza çıkartılan kopyalarından hiçbir farkı yok!

Hadi onu bunu geçtim!

Yaani sen Turkcell’sin!

Yüzbinlerce lira lansman için para harcamışsın! Koskoca Kaan Terzioğlu’nu çıkartıp lansmanda konuşturmuşsun. Sen ülkemizin en değerli ve en büyük mobil operatörüsün! Tek başına sattığın mobil cihaz sayısı bile rakiplerinin abone sayısından fazladır!

Sen nasıl; bu kadar dandik, rezil, çakma ve kopya bir ürünü karşımıza “Türkiye’nin yerli arama motoru” diye sunarsın!

Biz senden müthiş hizmetler alıyoruz. Fiber alt yapın dehşet! Neredeyse Türk Telekom ile kapışacak kadar para harcadın alt yapı yaptın. Baz istasyonlarına milyarlarca para harcıyorsun! En iyi çekim gücü sende! Pahalısın ancak verdiğin hizmete değer!

Hatta bu ay sonunda Avea pardon, Telekom mobil hattımın numarasını taşıyarak Turkcell’e geçmeyi planlıyordum. Sen nasıl olur da böyle dandik bir şey ile karşımıza çıkarırsın!

Acırım acırım ülkemizde milli adı altında sunulan şeylere acırım! Biz tüketicilerle, biz Türkiye halkı ile alay edilmesine üzülürüm! En çok üzüldüğüm de nedir biliyor musunuz? Kaan Terzioğlu gibi bir adamı rezil etmenize, ülkemizin en büyük mobil operatörünün basın açıklamaları yaparken kaynak koddaki rezaletine üzüldüm.

Biz alışığız, bizlerin karşısına milli diye çıkartılan hayal kırıklıklarına alıştık! Alıştık da, koskoca Türkcell’in böyle bir durumda kalmasına uzun bir süre alışamayacağımı rahatlıkla söyleyebilirim.

Sen de mi Brutus?

[mavi]Velhasıl kelam, Yaani Arama Motoru, yersiz çıkmış, milli olmayan, milli diye sunulan yersiz yere heyecan yaptıran bir arama pardon! Data çekme motoru…[/mavi]

Bari düzgün bir kod yazaydınız! Bari düzgün tasarım yapaydınız? 3-5 ay geç olaydı da düzgün olaydı?

Şimdi diyeceksiniz ki biz Türk halkına hiçbir şeyi beğendiremiyoruz? Yahu yerli ol, milli ol, beğenmezsek tamam! Gerçek ol, kopya olma, kıytırık kodlarla, dandik apilerle data çekme bizim ol! Milli ol arkadaş, kopya olma! Elinde hiç data olmasın doğru sonuçları karşımıza getirmese bile… Biz sahiplenirdik onu, bağrımıza basardık yerli ve milli diye…

Hiç öyle aceleye geldi de demeyin! Ben size bunun temizini Türkçe’sini 3 günde yazdırırdım! Üstelik Turkcell datasını kullanarak! Bu saatten sonra Turkcell’den tek bir şey bekliyorum! Yaani demeden, böyle bir rezaleti karşımıza çıkaranları kapı önüne koymak!