Hava Yolu Şirketleri Bilet Fiyatlarını Nasıl Belirliyor?

Hava yolu şirketlerinin uçak biletlerini satarken uygulamış oldukları stratejiler günümüz internet dünyası sayesinde kocaman birer komplo teorisi haline gelmiş. Birçok platformda da gördüğüm kadarı ile hava yolu şirketlerinin bilet fiyatlarını nasıl fiyatlandırdıkları konusunda spekülasyonlar da görmeniz mümkün. Hatta internette “nasıl ucuz uçak bileti bulabilirim?”, “ucuz uçak bileti için 10 formül”, “ucuz uçak bileti almak için yapmanız gerekenler” şeklinde makaleler de gün geçtikçe popüler bir hale gelmiş makaleler de sıkça karşınıza çıkıyordur.

Fiyat Politikaları;

Birçok yerde haftanın belli bir gününde bilet fiyatlarının düştüğü görebilirsiniz. Ya da hava yolu firmalarının uçuştan hemen önce son dakika indirimlerde bulunduğu da görülmektedir. Bunların yanı sıra VPN kullanırken ucuz uçak bileti bulmak, çerezleri silmek, 30-40 dakika sonra tekrar kontrol etmek bile bilet fiyatlarını değiştirdiğine şahit oluruz.

Bakalım mı, bu şehir efsaneleri nereden çıkıyor?

Şehir efsanesi diyorum! Çünkü incelediğim ve araştırdığım kadarı ile mantık ortak işliyor. Bu mantığı doğru uyguladığınız zaman (Cookie silerek tarayıcı ön belleğini temizlemek, iki saat sonra denemek gibi gibi) aynı mantığın ortaya çıkarttığı doğru sonuçlar arasında sıralayabiliriz. Beraberinde de doğal olarak bu efsaneleri doğruyor.

Ancak bunlar her ne kadar işe yarasa da temeldeki mantığın ve fiyatlandırma politikasını yansıtmamaktadır. Aslında ortaya çıkan tesadüflerin tekrarlanması olarak görülebilir.

Doğal olarak da bu yöntemleri her denediğinizde indirim alamazsınız! Onlarca kez deneyip, birkaç kez indirim kapan şanslı arkadaşların yazdıkları doğrudur. Ancak yöntemden değil, algoritmaya bir şekilde uymaları sebebiyledir. Aksi takdirde herkes bu yöntemleri dener ve her seferinde ucuz bilet alırdı. Ancak bazı arkadaşlar bu tarz yorumlar yapanlara… “Denedim ama bir türlü ucuza bilet bulamadım” şeklinde dönüşler de yapmıştır. Tabi şanslı olup 200TL’lik bileti 60TL’ye kapan adam da ekşi sözlükten tutun da forumlar kadar her yerde bunun havasını attığı için, yöntemler inandırıcı olmaya devam etmektedir.

Bilet fiyatlarını ucuza alabilmek için hafta içi veya hafta sonu almak her zaman işe yaramayacaktır. Çünkü bu fiyat politikasına hava yolu şirketleri kendi stratejilerine göre karar verirler. Haftanın belirli günleri de olabilir, herhangi bir günü de olabilir. Bu durum hava yolu şirketinin uçuşlarında uyguladığı gelir politikası ile de sürekli değişmektedir.

Birçok adımdan oluşan bilet alma işlemi sırasında da tarayıcı çerezleri olarak bildiğimiz (Cookies) yöntemi de bu durumu kesin olarak doğrulayamaz. Bunun yanı sıra bir o kadar da kişi bu yöntemi uygulamasına rağmen fiyatın düşmediğini söyler veya hiç sesini çıkarmadan “kesin bir şeyi yanlış yaptım” diye düşünmüştür.

Benim de başıma birçok defa geldi ve farklı fiyatlar gördüm! Kesin bir ibnelik var.

Yahu tatile çıkacağım. Uçak bileti bakıyorum bir çıkıyor bir iniyor karar veremedim! En sonunda paranoyak oldum arkadaş sabit bir fiyat neden yok? Beş dakika içerisinde bu fiyatlandırma nasıl oluyor da değişiyor? Kesin bir ibnelik var! Evet pis bir şey var (biz tüketicilere göre) amma ve lakin hizmet veren firmalara göre bunun adı dinamik fiyat politikasıdır! İbnelik var mı yok mu anlatayım…

Hava Yolu Şirketleri Bilet Fiyatlarını Nasıl Belirliyor?

Hava yolu şirketleri bilet fiyatlarında karışık algoritmalardan oluşan bir sistem kullanmaktadır. Yani öyle Cookie veya VPN ile çözülecek sistemler değildir. Ucuz bilet için bir yazılımcı arkadaşa VPN önerirseniz veya Cookie sildirirseniz, sizi döver 🙂

Bu algoritmalar özel olarak belirlenir ve yüzlerce farklı değişkene sahiptir. Zaman, kişi sayısı, boş koltuk sayısı, gelir modeli, marka stratejileri, pazarlama stratejileri, rakipler ve rekabet sadece ve sadece bu algoritmaları etkileyen birkaç unsurdur. Bu unsurları tek tek açıklamaya ve saymaya kalksak onlarca sayfa yazı yazabiliriz.

Ne sandınız Cookie silerek koskoca hava yolunun milyonlarca lira para yatırdığı ve onlarca kişi çalıştırarak oluşturduğu özel algoritmaları devre dışı bırakacağınızı mı?

Çünkü Cookie silmek değil, algoritmayı anlamak gerekir. Yeri gelir VPN kullanırsınız yeri gelir Cookie silersiniz, yeri gelir son dakika alırsınız veya altı ay sonrasındaki uçuşu seçersiniz. Bir tanesi muhakkak ki size ucuz uçak bileti aldırmıştır. Ancak bunun sebebi algoritmanın ve pazarlama stratejilerinin siz bilet alırken denk gelmesinden başka bir şey değildir. Bu yüzden burnunuza pis kokular gelebilir… Doğaldır insanız böyle şeyler düşünebiliriz. NSA bizi izliyor! iPhone’lar parmak izlerimizi alıyor 🙂

En Ucuz Uçak Bileti Fiyatı Zamanlaması!

Hava yolu şirketinin kişi başı maliyetinin en düşük olduğu zaman uçağın en dolu olduğu zamandır.

En ucuz uçak bileti fiyatı; bir yolcunun hava yolu şirketine kişi başı maliyetinin en düşük olduğu zaman diliminde yani uçağın %90 ve üzeri dolu olduğu zaman satılır. Bunun hafta içi veya hafta sonu ile alakası yoktur. Hafta sonları elbette daha çok talep vardır ve arz sabit kalacağı için fiyatlar yüksekten açılır. Ancak hava yolu şirketi kişi başı maliyeti geçtiyse ve biletlerinin %90’ını sattıysa, uçağın %10’nu boşken uçak kaldırmak yerine size son dakika veya hafta sonu indirimi yapabilir.

Veyahut THY gibi büyük şirketler marka algılarını “ucuz” kelimesi ile birlikte anılmasını istemezler uçağın yarısı boş bile kalkarlar! Bu da marka, kurum şirket politikasıdır.

Bu ve benzeri birçok şirket havayolu şirketleri bilet satmak için zamanla yarışmak zorundadır. 251 Pendik – Şişli Hattı Çift Katlı Otobüs değil ki boş kaldırasın, yolda doldurasın? Elbette hiçbir hava yolu şirketi uçağı doldurmak için zararına bilet satmaz! Hiçbir otobüs firması da satmaz. Gebze – Harem minibüsü bile ağzına kadar doldurmadan son durağa gitmiyor 🙂

Hiç Kimse Zarar Etmek İstemez. Hele ki Hava Yolu Şirketleri Hiç İstemez.

Minibüs ve otobüsleri bir kenara bırakırsak -ki onlarda sabit fiyat politikası uygulanır. Hava yolu şirketleri zamana ve yüzlerce değişkene bağlı olarak indirim yaparlar. Ancak bilet fiyatlarında belli bir yüzdenin altında indirim yapmayacağının altını çizmek istiyorum. Bu sebeple uçağı mümkün olduğunda dolu olarak kaldırmak isterler. Bu fiyat politikasına “dinamik fiyat politikası” denilir. Aynı zamanda hava yolu şirketleri arasındaki rekabetin kötüye kullanılmaması sebebiyle bizim bilmediğimiz bazı anlaşmalar da vardır. Bu anlaşmalar şirketler arasında yazılı veya yazısız olarak belirlenmiştir.

• Arzın sabit olması, talebin yüksek olması her zaman fiyatları artırır.
• Şirket politikaları fiyatı etkiler.
• Ülkelere göre farklı fiyat politikaları veya indirimler kullanılabilir.
• Hiçbir hava yolu şirketi zararına bilet satmaz.
• Hava yolu şirketleri kâra geçtiği zaman ucuza bilet satarak uçağı doldururlar.
• Son dakika fırsatçılığı popülerdir ve son birkaç koltuk her zaman son dakikada biletler pahalıya satılır.

Buraya kadar altı madde saydık;

Şunu da unutmamamız gerekiyor. bilet fiyatları uçuş hatlarının geçmiş verilerine göre de belirlenir. Mesela Ankara – İstanbul arası kış uçuşlarında fiyatlar önceki yılların uçuşlarına göre de belirlenir. Uçuşlar geçmişte kampanya yapsanız da yapmasanız da tam dolu olarak gerçekleşiyorsa ucuza uçak bileti bulmanız için firmanın kampanya yapması veya anormal bir durum olması gerekir.

Eğer o hat normal şartlar altında tam dolu gerçekleşirken satışlar beklenenin altına düşerse firma kampanya yaparak ucuz biletler koyar ve satışa olan ilgiyi artırmak için kullanabilirler.

Özellikle de düşük fiyat prensibi ile çalışan hava yolları birçok acenta ile çalışır. Bu acentalar ise farklı zamanlarda farklı yerlerde düşük fiyata aldıkları biletleri bizlere farklı lokasyonlarda farklı zamanlarda ucuza satabilir. Yani hava yolu şirketinde 100TL olan bileti, siz bir acentadan 90TL’ye kampanyalı olarak alabilirsiniz. Bu da doğal bir durumdur.

Evet tüm havayolu şirketleri tarayıcınıza ekledikleri kurabiyeler (Cookie) sayesinde farklı zamanlarda farklı fiyat politikası ile karşınıza çıkabilirler. Ancak bunun asıl nedeni farklıdır.

• Bilet fiyatları uçuş verilerine göre düzenlenir.
• Bilet fiyatlarını uçuş lokasyonları her zaman etkiler.
• Uçuş için beklenen satışlar gerçekleşmediyse firma ucuza bilet satarak ilgiyi artırmak ister ve hareketlilik sağlar.
• Acentalar genel olarak ucuza bilet alır bize de yerine göre ucuza satabilirler.
• Erken bilet almak her zaman ucuza bilet alabilmenizi kolaylaştırır.

Hava Yolu Şirketlerinin Genel Algoritmaları

Bir sefer için satışların açıldığını ve o seferde 100 kişilik koltuk satılması gerektiğini düşünelim…

Varsayalım;

1. Havayolu şirketi minimum başlangıç fiyatını geçmiş uçuşlar, lokasyon ve diğer unsurlara bağlı olarak belirler. Buna 100TL diyelim.
2. 100 kişilik uçak için 100×100 = 10.000TL gelir modeli düşünülmüştür. Bu gelir modeli hesaplanırken maliyetleri karşılayacak şekilde ayarlanır.
3. Beklenilen doluluk oranı ise önceden hesaplanmıştır ve %90 gibi bir orandır. Yani 100TL X 90 = 9.000TL uçuşun minimum satış durumudur. Burada da firmanın ek olarak 1.000TL kar ettiğini düşünelim. Yani toplam uçuş maliyeti 8.000TL’dir. Yani uçağın kalkması için bu fiyattan satılırsa en az %80 doluluk gerekiyor.

İşte maksimum karlılık için algoritmalar burada devreye giriyor!

• Bilet satışa açıldığı zaman ilk 10 koltuk 100TL’den satışa çıkar.
• İlk 10 koltuk satıldığı zaman 20. koltuk satılana kadar fiyat 130TL olur.
• İlk 20 koltuk satıldığı zaman 30. koltuk satılana kadar fiyat 150TL olur.
• İlk 30…
• İlk 40…
• …
• …
• Uçuşa bir kaç gün kala genel olarak koltukların %80’i satılmıştır ve beklenenin üstünde karlılıkla koltukları doldurmuş oluruz. Peki kalan boş koltuklar?
• Sistem kalan 20 koltuğu doldurmak için son bir haftada kampanya başlatır ve 260TL’ye çıkmış olan bilet fiyatını bir anda 90TL’ye indirir. Aslında maliyet hesabında 100TL’nin altına satılmaması gerekiyordu. Ancak algoritma sayesinde maksimum karlılığa ulaşıldı ve maliyetler çoktan karşılandı. Hatta çabucak doldurmak için 70TL’ye indirebilir.
• Kalan boş koltukları da ucuza satarak doldururlar. Siz ise bir gün önce 260TL’ye satılan bileti 70TL’ye satılırken alabilirsiniz.

Ya da Cookie kontrolü yapılır, daha önce firmanın web sitesine hiç girmemiş kişilerin karşısına 90TL fiyat çıkartılır. Yeni müşteri gözü ile bakılır, daha önce uçmamış gözü ile bakılabilir. Yeni müşteri kazanmak gibi farklı şirket politikalarına veya pazarlama stratejilerine kadar birçok noktada fiyat indirimine gidilebilir.

Ya da Türkiye dışından gelen ziyaretçilere bu kampanya yapılır ve siz VPN kullanırken düşük fiyat görebilirsiniz. Çünkü VPN ile ülke dışı lokasyondan bağlandığınız görülür.

Ya da firma baktı ki çatır çatır bilet satılıyor, fiyatları indirmek yerine artırabilir, bindirebilir.

Uçuşa bir gün kala 5 bilet kaldı ve insanların web sitesine giriş çıkışlarından, satılan biletlerden, mevsimden, daha önceki satışlardan bu koltukların da satılabileceğini görüp, algoritma fiyatı son 5 koltuk için 600TL’ye çıkartır.

Bu algoritmalar çalışırken siz…

• VPN kullandığınız için indirim almazsınız! Algoritmaya o sırada uyum sağladığınız için ucuza bilet alırsınız.
• Cookie sildiğiniz için değil, firmanın pazarlama stratejilerinden dolayı ucuza bilet alırsınız.
• Ankara – İstanbul arası uçuşu Mardin’den bilet alarak değil, algoritma sayesinde ucuza alabilirsiniz.

Bu örnekleri daha da çoğaltabiliriz…

Bilet Fiyatını Etkileyen Teknik Durumlar!

Ne yaparsam yapayım hava yolu şirketinin web sayfasına her girişte fiyat artıyor. 45 dakika beklersem fiyat normale dönüyor?

Aynen ucuza bilet almanızın algoritmadan tutun da firma pazarlama stratejilerine kadar birçok etkeni varken… Pahalı bilet fiyatlarında teknik birçok etken vardır.

Bir havayolu şirketinin web sitesinden bilet alırken size bir PNR kodu tanımlanır. Bu PNR kodu bileti sepete alırken ödeme yaparken görülür ancak size daha işleme yeni başlamışken, yani ödeme bile yapmamışken size bir PNR kodu atanmış ve bir bilet satışmış gibi düşünülür.

Yukarıda basit bir algoritma çizdik, ne demiştik?

• İlk 10 bilet 100TL
• İkinci 10 bilet 130TL
• Üçüncü 10 bilet 150TL
• ….

Web sitesine girdiniz popüler bir bilet satış zamanında girdiğinizi düşünelim, insanlar sizin gibi bilet alıyor. Aynı zaman diliminde birkaç kişi ile birlikte bilet aldığınızı düşünün…

İlk 10 bilet satıldı ve onlarca etken sonucunda bilet fiyatı 130TL’ye çıkmış durumda… Siz bilet aşamalarına başlarken 81 koltuk boştu ve bir tanesi size PNR kodu atandığı için size daha bileti alma adımına gelmemenize rağmen sistem 80 koltuk kaldığını gösterir! Size bilet alsanız da almasanız da 30 dakika için bir PRN kodu yani bir koltuk size revize edilmiştir. Bu sıkça karşılaşılan bir durumdur.

Fiyatı 130TL olarak gördünüz ve işlemden vazgeçip çıktınız. Beş dakika sonra tekrar web sitesine girdiniz ve bilet adımlarına başladığınız zaman (size daha önce bir koltuk sistem tarafından bilet almasanız dahi atanmıştı ve bol koltuk sayısı 80 olarak görülüyordu. 30 dakika geçmeden tekrar gelip aynı işlemi yapıyorsunuz ve koltuk sayısı 79’a düştü. Yani bir üst fiyata çıktı.) size bilet fiyatı algoritmadan dolayı 150 TL olarak gösterilir!

Siz ve sizin gibi 10 kişi bileti almadan çıktı. Aradan 45 dakika geçti tekrar web sitesine girdiğiniz zaman fiyat 100TL’ye dönecektir. Siz de…

Ulan siteye 2 kere girdik fiyat önce 150TL’ye çıkmıştı. Almadım 45 dakika bekledim, Cookie sildim, VPN açtım. Siteye tekrar girdim fiyat 100TL! Hemen bileti satın aldım…

Hayır bu bir indirim değil! Bu bir ucuza bilet alma yöntemi de değil! Bunun sebebi boş koltuk sayısına göre yapılan fiyat algoritmasıdır. Siz satın almadınız, sizin gibi birkaç kişi daha siteye girdi ama satın almadan çıktı. Mesela ben! Dört kişilik bir aileyiz ve bilet alırken 4 kişi olarak rezervasyona başlıyorum. Çoğu zamanda almadan çıkıyorum. Koltuk sayısı eski haline döndü, sitem 91 koltuğu boş olarak görüyor ve algoritma başa dönerek size fiyatı 100TL gösterecektir.

Bu durumun asıl sebebi Cookie veya VPN değildir. Bu tamamen algoritma kaynaklı bir durumdur.

Bir de tam tersini düşünün…

Havayolu firmasının web sitesine girdiniz. Sizinle birlikte popüler bir zaman diliminde olduğunuz için 5 kişi daha girmiş ve üçer bilet rezerve etmiş durumda… İlk girenler birinci algoritmadan faydalanacak, sizde ilk girenlerdensiniz. Bileti almadan çıktınız, ancak diğer kişiler biletlerini satın aldılar. Web sitesine 1 saat değil 3 saat sonra da girseniz, VPN’ de açsanız, Cookie’de silseniz sonuç değişmeyecektir. Son durumda 15 bilet satılmıştır ve size fiyat 130TL olarak görülür.

Birinci segment (ilk 10 koltuk), ikinci segment veya üçüncü segment arasındaki fiyat farkı ise petrol fiyatlarından tutun da piyasa şartlarına kadar birçok etkenden etkilenir. Kampanyalarda elbette ki ucuza bilet alabilirsiniz. Ancak yüzlerce etken varken siz kalkıp, Cookie sildim, VPN açtım diye ucuza uçak bileti almış olmazsınız. Bazen segmentler arası fark çok yüksektir. Bazen birbirine yakın seyreder. Ancak işin pis tarafı satılan veya revize edilen koltuk sayısı ve diğer etkenler ile alakalıdır.

• Segmentler arasındaki etkenler
• Fiyat Algoritmaları
• Revize edilen koltuklar
• Petrol fiyatları, kampanyalar, diğer stratejiler…

Özetleyecek olursak, sizin bilet alacağınızı uçak firmaları veya hava yolu firmaları çok iyi bilir! Fiyatı belirlerken onlarca hatta yüzlerce değişkenden faydalanırlar. Kimi etkenler kendi ellerindedir, kimi etkenler piyasa şartlarına göre ortaya çıkar. Talebin artışına göre paşa paşa pahalı bilet alırsın, kampanyayı yakalayıp ucuza da bilet alabilirsiniz.

Doğal olarak hurafeleri bir kenara bırakıp ucuz bilet için algoritmayı etkenleri düşünmenizi tavsiye ederim. Hoş tüm algoritmaları bilmek imkansızdır. Birçok piyasa koşulunu da bilemeyiz. Ancak biletin ne zaman ucuz olacağı, ne zaman pahalı olabileceği az çok tahmin edilebilir durumdadır. Diğer yandan tur fiyatlarını kontrol etmek, acentaları incelemek, gidiş dönüş bakmak, üç kişi yerine fiyat için önce 1 kişi fiyatını incelemek gibi gibi birçok yöntem de doğru olacağı için beraberinde hurafeleri getirir. Kısacası hurafelerle değil, doğru mantıkla ilerleyin 🙂