CERN sadece yaptığı deneyde değil bunun yansıra fizik, matematik, ayrıca bilgisaar teknolojileri. İnsanlık tarihinin en büyük deneyi başladı ve malesef ki biz sadece izleyici konumundayız. Mesela internetin çıkış noktası CERN dir.
Nasıl mı ? Aslında WWW dediğimiz Word Wide Web Cern de bilim adamlarının birbirleri ile iletişimi için Tim Berners Lee tarafından 20 yıl önce bir hypertext programı geliştirerek oluşturulmuştur.
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı
CERN yetkilileri, “Büyük Hadron Çarpıştırıcısı” denilen ve maddenin nasıl oluştuğuna ilişkin bir çok sırrın anlaşılmasını sağlayacak olan bu büyük deneyde bir hesap hatası sonucu, makinenin odaklama mıknatıslarında çıkan bir arıza yüzünden bir patlama yaşanmıştı ve 24 mıknatısın hepsinin bakıma alınmıştı.
İsviçre-Fransa sınırında, 27 kilometrelik genişliğinde bir tünele kurulan sistemde, atom altı parçacıklar, karşıt yönlerde yani ilk olarak bırakılan elektronlar saat yönünde diğerleri ise tam ters yönde birbirlerine doğru ışık hızına yakın hızlarda yol aldırılarak belirli yoğunluk ve ölçütlere ulaştırıldığında çarpıştırılacak ve çarpışma sırasında detektörlerle yapılacak gözlemler sayesinde, maddenin oluşumuna ilişkin sırlar gözlemlenebilecek. Bu çarpışma sonrası büyük gözlemci makinalarıyla izlenecek ve kayda alınacak.
Deney başladıktan sonra, tünel çevresinde bulunan 4 büyük algılayıcıdan ikisi Atlas ve CMS, “Higgs bozonunun” izini sürecek. Bu parçacığın diğer bazı parçacıklara kütle kazandırdığı düşünülüyor. Bu parçacıkl çarpışmadan sonra ortaya çıkacak. Bu deneyde Higgs bozonu tespit edilemezse teorik fizik yalanlanacak. Belkide ortaya yepyeni bir fizik çıkacak. Bilim adamlarına göre evrenin %4 ü bildiğimiz maddeden, %23 ü karanlık maddeden %73 ü ise karanlık enerjiden oluşuyor. Bizim görebildiğimiz ise sadece ve sadece %4 ‘ü
Yapısı bilinmeyen bu karanlık madde ve karanlık enerji şeklinde nitelendirilen madde ve enerjilerin ne olduğunu bulmak. Deneyin asıl amaçlarından birisi Deney minik parçacık fiziğinin yıllardır düşündüğü bazı sorulara cevap verecektir.
KORKULAN DURUMLAR :
Ortaya çıkacak olan parçacığın dünyayı yutması büyük bir kütleyi göz önüne alalım mesela bir karpuz büyüklüğündeki maddenin hacmini eğer tirilyona birine kadar küçük bir hacime küçültürseniz o zamam karpuz büyüklüğündeki maddenin çekim kuvveti o kadar artacaktır. Yani çekim gücü trilyonlar kadar artan bir madde etrafındaki herşeyi kendine çekecektir. Sürekli kütlesi artacaktır. İşte buna kara delikler diyoruz. Tamam CERN deki bilim adamlarıda mikroskobik büyüklüklerde kara delikler oluşacağını söylüyorlar ama bu kara deliklerin hemen yok olacağını söylüyorlar. Fakat bazı matematikçi bilim adamları bu kara deliklerin birleşerek çok daha büyük kara delikler oluşturacağı ve dünyayı yutacağını idda etmekteler.
Gerçi CERN ‘e göre bu durum olasılık dışı…
Deneyin yapacağı etki ile dünyanın manyetik ekseni tarafından belirlenen manyetik kutup noktalarının hızlı bir değişim doğurması
Ne demek şimdi bu ? Bu olay dünyanın merkezinde yer alan ve bir magma denizinde yüzen demir çekirdeğin zaman içinde yer değiştirmesi ve kutupların polaritesini kaydırması sonucu oluşuyor. Bilim adamlarına göre bu durum binlerce yıl önce gerçekleşti ve dünyadaki herşey yok oldu…
ORTAYA ÇIKACAĞI SÖYLENİLEN MADDELER :
-
Higgs Bozonu : İstikrarsız karaktere sahip bu parçacığa adeta “ilahi parçacık” yada bazılarına göre “tanrının zerrecikleri” Maddenin ana yapısı gözüyle bakılıyor, zira birçok araştırmacı bu parçacığı teorik olarak inceledi, ama şimdiye kadar hiç kimse onu göremedi. Bu maddeyi ortaya çıkacan İngiliz fizikçisi Peter Higgs Bozonun varlığını deneyle kanıtlamak, parçacık fiziğinde bilinenleri özetleyen “standart modelin” eksik halkasını bulmak anlamına gelecek. Higgs bozonu, kütlenin nasıl kazanıldığının anlaşılmasını sağlayacak. Bazı parçacıkların niçin kütleden mahrum olduğu da böylelikle anlaşılabilecek.
-
Süpersimetre : Bu durum zamanların en fazla araştırılan ve bilnmeyen bir keşif bilinen madde evrenin sadece yüzde 4’ünü oluşturuyor. Kainatın yüzde 23’ü karanlık madde, kalan yüzde 73’ü de karanlık enerjiden oluşturuyor. Bu konunun aydınlatılması; karanlık maddenin, “nötralino” adı verilen süpersimetrik parçacıklardan oluştuğunu gösterebilecek. Tabi şuan sadece teori…
-
Madde ve Antimaddenin Esrarı : Enerji maddeye dönüşürken, bir parçacık ve zıt kutuplu elektrik yüküne sahip bir yansıması, bir başka deyişle antiparçacığı oluşuyor. Parçacık ve antiparçacık bir araya gelecek olursa birbirlerini yok ediyor Ne demek şimdi bu ? Bilim adamlarına göre bir madde varsa birde bunun anti maddesi olması gerekmekte. Fakat bugüne kadr bu anti maddeyi ne bilen ne gören var…
-
Büyük Patlama : Büyük patlama sırasınd ne oldu ne bitti hiçkimse bilmiyor. Bu patama sırasında madde, kuark ve glüonlardan oluşan bir çeşit yoğun sıvı olarak ortaya çıktı. Bu sıvı soğurken ve yoğunlaşırken, kuarklar; protonlar, nötronlar ve diğer parçacıkları oluşturdu. LHC, ağır iyonları birbirleriyle çarpıştırarak bir anlık da olsa, Güneş çekirdeğindekinden 100 bin kat daha yüksek sıcaklık elde etmeye çalışacak. Bu çarpışmalar sırasında kuarklar ortaya çıkacak. Bilim adamları ve araştırmacılar, serbest kalan kuarkların maddeyi oluşturmak için ne şekilde ve nasıl birleştiklerini gözlemleyebilecek. Yani madde ‘nin nasıl oluştuğu gözlemlenecek. Fakat bazı bilimadamlarıda diyor ki bu sıvı dünyayı eritecek…!
bence bu deneyin yapılmasında geç kalındı…insanoğlu merak etmeseydi bu güne gelemezdi.şimdide merak ediyoruz nerdeyiz nasıl yaşıyoruz nasıl bir zamandan geldik nasıl bir zamana gdiyoruz yapımız nasıl? hiç aklına gelmeyen yoktur her insan kendi kendne bu soruyu sormustur mutlaka… abartılan kısımlar göz önünde sadece abartmayı seviiyoruz,tek tehlike basarısız olunursa die olmalı bence! Yersiz endişelenmek yerine aklımızdaki soru işaretlernin yok olmasına yardımcı olmalıyız.
Güzel bir yazı olmuş üstad eline sağlık. Bende yakından takip etmeye çalışıyorum deneyi. Çok meraklıyım napim 🙂
Yazının devamını bekliyoruz ona göre 🙂
BlacK ;
Haklısında insanın yinede kafasında kalan bir soru işareti acaba insanlık tarihinin sonu mu olacak ? Kara delik bizi yutacak mı vs..!
ilyas TEKER ;
Teşekkür ederim. Bende aşırı şekilde meraklıyım her akşam bunun muhabbetini yapıyorum…
mutis bir deney umarim korkulan olumsuzluklar olmaz soru isareti olan hersey cevaplanir. yazinin devamini bekliyoruz ve yakindan takip ediyoruz
bugun ınternette haberlere bakarken bır baslık gozume ılıstı deneyın arıza yaptıgı 😀 arıza sogutma sıstemınden kaynaklanıyormus bu kadar buyuk bı amaca hızmet ederken bu arıza kafamı karıstırdı tanrının zerrecıgını bulmak ıcın caba goster basıt bı sogutmaya yenık dus olucak sey mı….
bu kadarla kalmıyor skandal var bır de dunyanın sonu geldı dıye 16 yaşındaki Hintli bir kız ıntıhar etmıs tabı ne kadar dogru bılınmez ama haber ıste onemlı bır olayı bu kadar basıtlestırmeye yettı …
bu deney harika bişi iyiki gerçekleşmis ama birazda kafamı kurcalıyo.acaba dünyaya etkisi nasıl olur.çok merak ediyorum
bu deneyın dunyaya hıc bı etkısı olmaz bılgınız olsun deney yerın 100 metre altında gerceklestırılıyor ve koruyucu kapsullerle calısıyor bu arda guzel yazı olmus elıne saglık
o senin bildiğin gibi bi soğutma sistemi değil canım arkaaşım benim 27 km lik bir alandaki soğutma sisteminden bahsediyosun çernobilin patlamsının sebebininde soğutma sisteminden kaynaklandığını biliyomuydun bu soğutma sistemleri tamamen nükleer enerjiyle beslenen sistemler evdeki split klima gibi değiller senin anlıcaan canım arkadaşım
arkadaşlar bu deney aslında bilinen kuralların dışında kurallar kanunlar değişmezleri vardır ya hani fiziğin onlar aslında okadAR da değişmez kurallarmı diye yapılan insanlığında tamamen ne için dünyada olduğunu anlamak için yapılan herşeyin aslında olasılık ve olasılıksızlı kafasinde bi yerde olduğunu ve zamanı geldiğin de herşeyin değişe bileceğini ıspatlamak için yapılıyo yani hani o fiziğin en değişmez kuralı varya evrende hiçbirşey yok olmaz dönüşür işte onu araştırıyolar maddeyi atomlar atomlar subatomikler yani protonlar ve nöronlar elektronlar oluşturuyo peki bunları ne oluşturuyo kuarklar ve işte bunları da oluşturan karbon yapılı bi enerji formatı var işte maddeye nasıl dönüştüğünü yani bu kuarkların elektronlar ve protonları nasıl bir arada tutup maddeye çeviri yo onu bulacaklar inşallah bende bu nerden geliyoz nereye gidiyoz sorusundan yırtıcam arakadaşlar güzel bir kitap tafsiye edeyim hem eylenceli hem bu konulara biraz da mizahii açııdan ve felsefesini kendinizin geliştireceğiniz bi yardımcı olur size otostopçunun galaksi rehberi okuyun aydınlanın. merak bilimin anasıdır herkese selam.
çok güzel olmuş
14 şubat 2010 u sabırsızlıkla bekliyorum çünkü bu kadar yüksek bir enerjiyle bu deneyi yapmaları beni heyecanlandırıyor umarım tekrar bir aksilik çıkmaz ve burdan hiigs bozonuna selamlar lütfen bize göz kırpsın
bencede böle bir parçacık var çünkü atom ve yapıtaşlarının bütün mekaniksel ve elektriksel durumları fizik dahilinde ancak atomun da daha alt yapıtaşlarının var olduğu kesin bu yapıtaşlarının fizikle alakası olduna inanmak zor çünkü gerçekte fiziğin en küçük maddeden başladığını yani atomdan düşünürsek higgs bozonu gerçekte fiziği oluşturan asıl temeldir ve bunun alt birimleri de yoktur ve bu bozonun bozunmasıyla da işte çok merak uyandıran metafiziğe girmiş olacağız..
doğrusu higgs bozonu ile tanrının varlığı ve yokluğu tartışmaları sona erebilir ayrıca zaten atomdaki bitmeyen mutlak enerjinin bir tabana dayanması gerekir bu da hiç bir fiziksel yöntemin açıklayamayacağı ve doğal olarak fiziğin sonsuzdan beri deil bir başlangıcı olduğunun açık bir delili olacaktır.konuya biraz dinsel yaklaşacak olursak gözümüze şöle bir gerçek çarpar, dinsel olarak tanrının her yerde olduğu belli bi yerde olmadığı bilinir işte bütün kainatın atomlarla dolu oldunu düşünürsek ve her atomunda tanrının parçası diye tabir edilen higgs le dolu oldunu düşünürsek burdan tanrının gerçekten her yerde olduğu kanıtına ulaşırız
cern i anlamaya çalışıyorum.hayranlıkla izliyorum.insanogluna saygı duyuyorum