Cep Telefonlarında Sar Değerine Dikkat!

SAR nedir derseniz? Specific Absorbation Rate yani Türkçe karşılığı olarak “özgün soğurma oranı” diyebiliriz. Manası ise, bir birim insan bedeni (kütlesi) başına saniyede emilen enerji ışıması olarak tanımlanabilir.

Cep telefonları gibi yüksek frekanslı cihazlar çevreye bir miktar enerji yayarlar.  Bu yayılan enerjiler canlıların vücutlarındaki hücreler tarafından emilmektedir.  Hücreler ne kadar çok enerji emerse üzerilerindeki tahribat da o kadar fazla olacaktır.

Bu cihazlar tarafından yayılan enerjinin bütün bir vücut tarafından emilmesi ayrıdır, küçük bir bölüm tarafından emilmesi ise daha farklıdır. Etkilenen kütle ne kadar küçük olursa o kadar çok zarar verebilir.

Yüksek frekanslı bu cihazların insan vücudunda bıraktıkları enerjiye dikkat edilmesi gerekir.

Canlılarda SAR değerinin ölçülmesi için küçük, ince antenlerin doku içerisine sokularak elektrik alan değerinin ölçülmesi gerekir. Bunu hiçbir canlıda yapamazsınız. Bu nedenle, günümüzde SAR değeri ya elektriksel özellikleri insana EM olarak benzeyen robotlar kullanarak özel labaratuvar ortamlarında bilgisayarlar tarafından sanal sistemler üzerinde modellenerek elde edilirler.

Kullanmış olduğumuz tüm cep telefonları aslında bir nevi radyo alıcısı & vericisi gibidir.  Radyo dalgalanmalarına maruz kalındığı için bu tip cihazlar belirli standartlardaki SAR değerlerine göre üretilmektedir.

İnsan vücudunun emdiği bu elektromanyetik enerji dalgaları ne kadar çok ise, sıcaklık artışı da  o kadar çoğalacak ve hücre yapılarında ya da bağışıklık sistemlerimizdeki tahribat da aynı derecede yükselecektir.

Avrupa’da sınır olarak belirtilen standart SAR değeri 2 watt/kilogram olarak belirlenmiştir. Amerika’da bu sınır SAR değeri 1,6 watt/kilograma kadar düşürülmüştür.

Sınır her ne kadar 1,6 ve 2 watt/kilogram olarak belirlenmiş olsa dahi, yeni nesil akıllı telefonlarda bu değerler 1 watt/kilogramın altında tutulmaktadır.

Cep telefonlarında SAR, bir cihazın yaydığı elektromanyetik güçtür. Yüksek frekansda çalışan bu cihazların SAR değerleri aslında çok çok önemlidir. Artık hayatımızın olmazsa olmazları haline gelen bu cihazlar sürekli kulağımızdayken sağlığımızı da düşünmemiz gerekmektedir.

Yüksek SAR değerine sahip cihazlar kısa vadede

Görüş alanında daralma, kalp rahatsızlıkları, kalp pilinin bozulma riski, hafıza zayıflaması ve beyin tümörü riski, yoğun stres ve yorgunluk hissi, kalıcı işitme bozuklukları, bağışıklık sistemlerinde bozulma, baş ağrısı, kan hücrelerinde bozulma, embriyo gelişiminin zarar görmesi, kulak çınlaması ve kulaklarda ısınma gibi birçok rahatsızlığı tetiklemektedir.  10 yıl gibi uzun vadelerde ise cilt kanseri, sperm sayısında azalma gibi birçok büyük riski beraberinde getirmektedir. 

Çakma telefonlara dikkat!

Hiç düşünmediğimiz büyük bir tehdit ise, ucuz, dokunmatik ekranlı, televizyonlu gibi özelliklere sahip olan piyasada el altından satılan Çin malı cihazlardır! Bu cihazlarda özellikle de çift sim kartı olan cep telefonlarında SAR değerleri müthiş derecede yüksektir! Birçoğunun üreticileri bu değerleri açıklamamıştır. Hele ki çift sim kartlı olan cihazlarda ise SAR oranı çok büyük derecelerde olduğu biliniyor.

Cep telefonlarındaki bu tehditlerden korunmak için kulaklıkla konuşmak, yüzümüze cep telefonunu 15 derece açı ile koymak, uzun süre konuşmamak ve kalp üzerinde taşımamak gibi uyarılar uzmanlar tarafından yapılmaktadır.

Peki ya Bluetooth Kulaklıklar?

Halk arasında doğru bilinen yanlışlardan bir tanesi de bluetooth kulaklıkların daha büyük zarar verdiğidir!  Halbuki bilimsel araştırmalar cep telefonlarının yaydığı bu radyasyon ile bluetooth kulaklıkların yaymış olduğu radyasyonun kıyaslanamayacak kadar düşük derecede olduğudur!

Cep telefonlarının birer radyo alıcısı ve vericisi olduğunu düşünün. Bu frekans yayılımında enerji taşınmaktadır ve canlıların hücre yapıları üzerinde bir miktar enerji bırakarak bozulmalara sebep olabilir. Bu bozulmalar da kanser dediğimiz hastalıklara yol açarlar.

Bu sebepten ötürü birçok ülke belirli standartlar uygulamaktadır. Bu standartlar ve limitler bilimsel çalışmalar sonucunda ortaya çıkarılmıştır.

Bu limitler, yaş ve sağlık durumundan bağımsız olarak tüm insanların güvenliğini garantiye almak üzere tasarlanmıştır.  Özgül Emilme Oranı olarak tabir edilen SAR oranları cep telefonları için, 10 gram vücut dokusu üzerinden ortalama 2 watt/kilogram (W/Kg)’dır. Bir nevi güvenlik sınırı olarak düşünülebilir.

SAR değerleri, ulusal bildirim gerekliliklerine ve şebeke bandına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örnek olarak Amerikan Birleşik Devletleri’nde ve Kanada’da bu değer 1.6W/Kg olarak belirlenmiştir, yani Amerika’da bu konuya daha hassas bakıldığını daha çok dikkat edildiğini söyleyebiliriz.

SAR, izin verilen en yüksek güç seviyesinde belirlenmekle birlikte, telefonun çalışma sırasındaki gerçek SAR seviyesi, maksimum değerin çok altında olabilir.

Artık GSM şebekelerinin şehir dışlarına taşındığını düşünürsek, telefonun şebeke baz istasyonu ile iletişim kurması için farklı güç seviyelerinde tasarlanmaları gerekiyor.

Genelde, bir baz istasyonuna yakınlaştıkça, telefonun güç çıkışı düşer. Cep telefonlarınız şebeke baz istasyonlarına ne kadar yakın olursa o kadar az enerji harcar ve pil tüketimi az olur. Fakat ne kadar uzaksa iletişim için o kadar fazla enerji harcamak zorunda kalacaktır.

Yeni nesil cep telefonu teknolojisinde SAR değerleri 0,25 ile  1 W/kg arasında değişmektedir.  Kısacası Avrupa standardının yarısı kadardır.

Bluetooth’larda ise bu değer  kısa mesafeli bluetoothlar için ( 10 metreye kadar)  0.001 ile 0.01 W/Kg arasında,  uzun mesafe bluetoothlar için ( 100 metreye kadar ) 0.05 W/Kg dır. Kısacası bu değerler cep telefonları ile kıyaslanamayacak kadar azdır.  (Neredeyse cep telefonlarından 100 kat daha azdır.)

Not: Bu ölçümler Belfast’deki “William G. Scanlon of Queen’s University” tarafından yapılmış ve onaylanmıştır.

Yani 100 tane bluetooth kulaklık ancak 1 tane cep telefonu kadar zarar verebilir! Bu yüzden cep telefonu kullanımında bluetooth tercih edilmesi her zaman sağlık açısından daha iyi olacaktır! Elbette ki bluetooth yerine kablolu bir kulaklık kullanmak daha da mantıklı olacaktır.

Yeni nesil akıllı telefonlarından bir kısmının sar değerleri:

Cihaz                                       SAR (in W/Kg)

Samsung Galaxy Note II      0.171 W/Kg
Samsung Galaxy Note          0.209 W/Kg
Samsung Galaxy S3               0.342 W/Kg
LG Nexus 4                               0.550 W/Kg
HTC One S                                 0.687 W/Kg
Apple iPhone 5                       0.901 W/Kg
Blackberry Z10                      0.970 W/Kg
Nokia Lumia 920                   1.080 W/Kg

Not: Sar değerleri en yüksek kullanım için baz alınmıştır.  Normal kullanımda çok daha düşük değerler alınabilir.  Bu değerler internetdeki bazı kaynaklardan alınmıştır. Kesin değerler için üreticilerin web sayfalarına bakabilirsiniz.

Aslında SAR değerini düşürmek negatif bir etkendir.  Sar değeri ne kadar düşük olursa cihazların gps, bluetooth, çekim gücü ve benzeri durumlarda verimliliği düşebilmektedir. Çin ve uzak doğu üretimlerin birçoğundan uzak durmanızı tavsiye ederim. Çünkü pek çoğunun kitapçıklarında sar değerleri belirtilmemiştir! Çift sim kartlı cihazlar ise Sar değeri olarak oldukça fazladır!

Sar değerleri BTK  tarafından denetlenmekte ve cezai yaptırımlar uygulanmaktadır. Her ne kadar denetlense de ülkemize kaçak yolla giren ucuz fiyatlı birçok SAR değeri yüksek telefon karşınıza çıkabilir.  Yüksek sar değerleri uzun vadede genetik yapının bozulmasıyla beraber Alzheimer, ALS, Lenfoma, Tükürük Bezi Kanseri, Beyin Kanseri, sperm sayısı ve kalitesinde düşüşle beraber kısırlık gibi hastalıklara neden olduğu bilim adamlarınca söylenmektedir.

Eski model birçok cihazla “Benim telefonun iyi çekiyor” şeklinde övünürdük! Fakat Sar değerlerini hiç kimse bilmez, telefonun iyi çekmesinin SAR değerlerinin yüksek olması ile doğru orantılı olduğunu düşünmezdi. Birkaç yıl öncesine kadar bu değerler müthiş derecede yüksek olmasına rağmen günümüzde yeni nesil akıllı telefonlar için 1,5’un altında olduğu rahatlıkla söylenilebilir.

SAR değerleri düşerken, baz istasyonlarının güçleri, sayıları ve sıklıkları arttı.  Bir bölge içerisindeki tek bir baz istasyonu 10-30km mesafelere yayın yapabiliyorken şimdilerde bu mesafeler SAR değerleri düştüğü için daha da kısaltılmış durumdadır. Hatta birçok yerde cep telefonunuzun pili çok çabuk tükenebilir. Aslında baz istasyonuna ne kadar uzaksanız cihaz o kadar çok enerji harcamakta ve pilin daha fazla tüketilmesine sebep olur.

Aman dikkat diyelim! 

Bir cep telefonu alırken kıyaslama listenize fiyat + performans derken + Sar değerini de eklemeyi unutmayın!

Not: Sar değerleri hakkında  http://sarshield.com/radiation-chart  adresinden telefonlarınızı inceleyebilirsiniz.