Çocuklarımıza verdiğimiz tablet, telefon ve bilgisayarlar sayesinde İnternet’in birçok noktasına ulaşabiliyorlar. Bu da beraberinde bazı riskleri karşımıza çıkarıyor. Sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada çocuklar tatillerinin önemli bir kısmını artık bilgisayar karşısında geçiriyor.
- Kötü amaclı yazılımlar (Malware)
Malware, kötü amaçlı yazılımlara verilen genel addır. Virüs, truva atı, solucan gibi kötü amaçlı programlar bu kapsama girer. Söz konusu bu programlar, en yaygın online risklerdir. Hedeflerine ulaşmak için pek çok farklı yöntemler kullanırlar. Çocuklar, genellikle onlar için hazırlanmış sahte oyun sitelerinde bu yazılımlarla karşılaşır. Zararlı yazılımla enfekte olmuş oyun sürümleri genellikle üçüncü parti indirme sitelerinde, forumlarda, bazen de Google Play’in ücretsiz oyun sürümü pazarında bulunabilir. Ebeveynler, lisanslı ve proaktif bir güvenlik yazılımı kullanarak, çocuklarının erişimini tehlikeli web siteleri ve uygunsuz uygulamalara bloklayabilirler.
- Siber zorbalık
Bu düşmanca davranış, ne yazık ki özellikle gençler arasında sık görülür. Çocuklar pek çok kez kendi akranları tarafından siber alanda tehdit edilir veya aşağılanır, bu da onlarda duygusal travmaya sebep olur. Ama kışkırtmaların sonrasında tepki olarak bu çocuklar misilleme yaparak değil, ebeveyn ve yetkililerin desteğiyle üstesinden gelebilmeli.
- Sexting ya da cinsellik içeren mesajlaşma
Sexting; elektronik cihazlar aracılığıyla kişilerin birbirlerine cinsel içerikli video veya fotoğraf göndermesi olarak tanımlanabilir. Bu olgu, teknolojinin ilerlemesi ve gençlerin mobil cihazlarının bu fotoğraf ve videoların alışverişini içerecek şekilde gelişmesi nedeniyle dünyada gençler arasında ilgi çekici hale geldi.
- Kimlik avı
Gerekli önlemler alınmadığı takdirde, web üzerinden pek çok önemli bilgi, üçüncü şahıslar tarafından ele geçirilebilir. Küçük bilgi parçaçıkları toplayarak oluşabilecek kimlik hırsızlığı ile ailenin para kaybına uğraması mümkün. Hassas bilgilerin paylaşılmaması konusunda ebeveynler çocuklara uyarıda bulunmalı. Ayrıca online finansal işlemler de büyükler tarafından yürütülmeli.
- Spam
Spam olarak tanımlanan istenmeyen maillerin e-posta kutunuza gelmesi yeni bir şey değildir; fakat bu yolla gelen şifre-fidye yazılımları hayli revaçta. Bu yazılımlar, böyle bir durumla nasıl baş edeceğini bilmeyen çocuğunuzun cihazını da bulabilir.
- Dolandırıcılar
Dolandırıcılar, internet üzerinden yürütülen aldatıcı eylemleri gerçekleştirir. Bunlar sosyal ağlar üzerinden sosyal mühendislik olarak tanımlanabilecek teknikler uygularlar. Örneğin siber saldırganlar, bir şeyin satışı için cazip teklifler sunabilir. Aslında satılacak birşey yoktur ama sizinle ilgili bilgi elde etmeye çalışırlar. Yine benzer şekilde sahte mesajlar atarak, sosyal ağ kullanıcılarının kimlik ve şifre bilgilerini talep edebilirler ki, bu yaklaşım siber dolandırıcılığın sık görülen örneklerinden biridir.
Peki ebeveynler ne yapabilir?
- Çocuğunuzu siber dünyada yalnız bırakmayın. Sosyal ağlarda arkadaşı olun, kimlerle arkadaş olduğunu gözlemleyin.
- Çocuğunuzun sosyal ağlarla ilgili ayarlarına bir göz atın. Herhangi bir sınırlama ile paylaşılan bir profil var ise risk taşıyan bir şey olabilir.
- Lisanslı ve proaktif bir güvenlik çözümü kullanın, ebeveyn kontrolü aracını yükleyin ve onu güncel tutun.
- Çocuğunuzun web ve mesajlaşma geçmişine ara sıra göz atın. Eğer silinmiş bir konuşma varsa izleyin.
- Web kamerası bağlantısını kapattığından ya da kullanılmadığından emin olun.
ESET’in hazırladığı aşağıdaki videodan bilgisayar ve cep telefonlarımıza yönelik siber saldırılara karşı nasıl korunabileceğinize gözatabilirsiniz.