Vikipedi’yi Kaynak Olarak Kullanmak?

Kolay kolay televizyon seyretmem ancak denk gelirse ve ekranda önemli gördüğüm bir şey olursa birkaç dakika seyredebilirim.

Geçenlerde denk geldim. Sayın Bardakçı, programında Vikipedi’yi tezinde kaynak gösteren bir öğrenciden bahsediyordu. Bir an gülümsedim…

Tez’de Vikipedi’yi kaynak olarak göstermek mi?

Enteresan…

Gerçi düne kadar bütün öğrenciler Vikipedi üzerinden ödev yapmıyor muydu? Öğretmenler Vikipedi’yi fark edene kadar bayağı bir öğrencilere yardımı dokunmuştu Vikipedi’nin…

Sonradan hocalarımız Vikipedi’yi fark etti, öğrendi…

Neyse, halen daha Vikipedi’ye ansiklopedilik bilgi kaynağı olarak bakıyoruz…

Yalnız aklımızın bir köşesine de şunu yazmak gerekiyor!

Vikipedi insan bilgisi dâhilinde ortak bir kaynak hazırlamak isteyen kişilerin veya grupların oluşturduğu ve herkesin ortak paydasında birleşen çevrim içi bir ansiklopedidir. Lütfen burada yer alan hiçbir bilginin alanında uzman profesyoneller tarafından değerlendirilmediğini, içeriğin size tam, kesin ve güvenilir bir bilgi sunmadığını unutmayınız. Bilgiler imece usulü herkesin katkıları ile oluşturulur.

Yani o makaleyi, bilgiyi ya da ansiklopediyi yazan bir uzman olmayabilir! O konuda derme çatma bilgi sahibi olabilir. Yazılan bilgi gerçek olmayacağı gibi yalan veya yanlış da yönlendirici de olabilir.

Bu yargı, zaman geçtikçe sizin de göreceğiniz üzere Vikipedi’de yararlı veya kaliteli içerikler bulamayacağınız anlamına gelmemelidir. Yine de Vikipedi, burada bulunan içeriklerin kesinliğini garanti etmez. Girilen herhangi bir maddenin içeriği, yakın bir zaman önce, ilgili maddenin konusuna karşıt görüşe sahip şahıslarca değiştirilmiş, zarar verilmiş olabilir.

Vikipedi sorumluluk reddi sayfasını dikkatle okuduğumuz zaman;

Lütfen, Vikipedi’de Karşılaşacağınız Herhangi Bir Bilginin YANLIŞ, YANLIŞ YÖNLENDİRİCİ, TEHLİKELİ, YANLIŞ YAZILMIŞ ya da YASA DIŞI Olabileceğinin Farkında Olun.

Bilgisine yer verilmektedir!

Kısacası Vikipedi’yi kullanırken, kaynak olarak verirken mutlaka bu noktanın bilincinde olmamız gerekiyor!

Vikipedi aynen Dmoz’da olduğu gibi gönüllü kişiler tarafından oluşturulmuş bir sistemdir. Gönüllüler bazı durumlarda kişileri veya olayları manüple etmek amacı ile de kötü niyetli olarak yazılar yazabiliyorlar.

Hatta kendi tecrübelerimden rahatlıkla söyleyebilirim ki, bazı yalan veya yanlış bilgilerin doğrusunu defalarca göndermenize ve kaynak göstermenize rağmen kabul edilmiyor! Düzeltilmiyor!

Editörün birçok durumda keyfine kalmış oluyorsunuz. Eğer editör ibnelik yapacaksa işiniz zor! Aynı durum Dmoz için de geçerli, Dmoz’a ne diyoruz?

DMOZ‘un açılımı The Open Directory Project’dir. Peki ne işe yarar ? DMOZ bir listeleme sitesidir. Dünya üzerindeki en büyük liste yani Web arşivi ve en kalitelisi burada yer almaktadır. Neden mi? Çünkü editörler öyle her gönderilen siteyi kabul etmezler, ince eleyip sık dokurlar…

Dmoz editörleri gönüllü olarak çalışırlar. Bu gönüllü kişiler tarafından Dmoz yönetilmektedir. Bunun sayesinde birçok internet sayfası en ince ayrıntısına kadar incelenir ve DMOZ kurallarına uygun olduğu kanaatine varıldığı taktirde DMOZ ‘da yayınlanır.

Arama motorları Dmoz’un datalarına bağlanır ve buradan veri alışverişi yaparlar. Dmoz’u arama motorlarının kaynak olarak kullanması ile Dmoz’a kabul edildiğiniz taktirde birçok ünlü arama motorunada kayıt yapmış olmanızı sağlar.

Ancak Dmoz’daki editörlerin de para karşılığı, seo ve benzeri durumlar için Dmoz’u kötüye kullandıklarına şahit olmadık mı? 

Dönelim Vikipedi’ye, diğer dillerde durum nedir? Nasıldır? Araştırmadım ancak Türkçe dilindeki kadar dezenformasyon olduğunu düşünmüyorum! Bu durumu birçok Vikipedi sayfasında gördüm. Türkçe’de maalesef ki birilerinin hakkındaki bilgiyi çarpıtmak, yalan bilgi ile kişileri kötü göstermekle birçok noktada dezenformasyon yapıyorlar.

Hatta bir  konu hakkında bir blogger’ı kaynak olarak gösterirken, bir haber sitesindeki kaynağı gösterdiğiniz zaman reddedebiliyorlar.

İş böyle olunca insanın pek de Vikipedi’ye inanası gelmiyor. Elbette ki doğru bilgi var, hem de büyük çoğunlukta ancak bir o kadar da dezenformasyon yapıldığını unutmamanız gerekiyor!

Öncelikle yapmanız gereken, Vikipedia makalesindeki referans kaynakları incelemek olmalı! Onların doğruluğunu da araştırmalıyız. Ardından Vikipedia’ya güvenmek gelmeli.

Bir yerde bir konuyu kaynak olarak gösterecekseniz, sadece Vikipedi değil, birkaç kaynak kullanarak işinizi sağlama alın! Sadece Vikipedi’yi kaynak olarak göstermek günümüz İnternet dünyasında pek de mantıklı gelmiyor…

Aksi takdirde, Bardakçı gibi gülerler sonra halinize 🙂